Rot balans ayarı
dört kollu süspansiyonda

Audi A4, A6, A8, VW Passat, Skoda Superb, Seat Exeo gibi B5 platformuna ait VW Group araçları ve dört kollu süspansiyona sahip diğer araçlar. Bu süspansiyonlar, ayrı bağlantı seviyeleri sayesinde sürüş özelliklerini kayda değer ölçüde iyileştiren çift salıncaklı dingillerdir. Bileşenler değiştirildiğinde ve hatta sadece serbest bırakıldığında, tekerlek kapanıklığı eğrisi de ölçülmeli ve gerekli olması halinde ayarlanmalıdır. Dört kollu süspansiyonun en önemli özelliği, direksiyon dişlisinin çok kısa bağlantı rotlarıyla daha yüksek şekilde konumlandırılmasıdır. Bu tasarım sayesinde, dingil sıkıştığında veya geri geldiğinde tanımlanmış bir darbeli tekerlek kapanıklığı oluşur. Tekerlek süspansiyonu frenleme sırasında sıkışırsa veya ivmelenme sırasında geri gelirse, sıkışma veya geri gelme mesafesine bağlı olarak tekerlek izinde değişiklik görülür. Oluşan tekerlek izi değerleri tekerlek kapanıklığı eğrisi olarak adlandırılır.

Hatalı ayarın sonuçları

Bu ayar doğru yapılırsa, ivmelenme yani geri gelme sırasında tekerlek kapanıklığı artar ve araçta stabilite sağlanır. Frenleme yani sıkıştırma sırasında ise tekerlek açıklığı artar ve frenleme performansına destek sağlanır. Tekerlek kapanıklığı eğrisi hatalı ayarlanırsa, araç ivmelenme sırasında savrulur ve dengesiz hale gelir. Frenleme sırasında ise dengeli frenleme etkisine rağmen araçta sadece tek bir taraftan çekiş gerçekleşir.

ZF Aftermarket mühendisi Alexander Erhart, tekerlek kapanıklığı eğrisinin kontrol edilmesi gereken durumlara örnekler veriyor:

• Dingil parçalarında ve/veya gövdesinde kaza nedeniyle hasar oluşursa.
• Tümseklerden geçerken veya frenleme sırasında direksiyonda çekme olduğu yönünde şikayet oluşursa.
• Tekerlek yatağı gövdesi, direksiyon dişlisi, aks taşıyıcısı, uzun rot, kılavuz enine buji kolu vs. gibi ön aks bileşenleri çıkartılırsa ve takılırsa veya bu şasi bileşenlerinde bir aşınma mevcutsa.
• Enine buji kolları veya uzun rot serbest kalırsa.

Tekerlek kapanıklığı şeklinin kontrol edilmesi veya ayarlanması için ön aksın yükseltilmesi gerekir. Bu işlemi yapabilmek için şaside V.A.G 1925 mesafe mastarının ve araca ve kaldırma platformuna bağlı olarak V.A.G 1925/1 ila /6 adaptörlerinin kullanılması gerekir.

Adım 1: Dişli mili sökün

Her iki dişli mil de sadece aks taşıyıcısının önündeki vidalarla temas edecek duruma gelinceye kadar sökülmelidir. Sonuç olarak araç henüz kaldırılabilir durumda olmaz. Başlangıç pozisyonundadır (yüksüz pozisyon B1).

Adım 2: Bir aks kaldırma tertibatı kullanarak aracı kaldırın

Aks kaldırma tertibatı ön kriko yuvasına yerleştirilir ve araç yaklaşık 60 milimetre kadar kaldırılır (B2 pozisyonu). Silindir buna bağlı olarak dişli milin dışına doğru itilir, burada tutucu pimlerin doğru konumda ve emniyetli şekilde yerleşmiş olduğundan emin olunmalıdır.

Adım 3: Nominal değeri ayarlayın

Ayarı yapabilmek için 16 boyutundaki sıkıştırma cıvatasını gevşetin, ayar cıvatasını dört milimetre kadar döndürerek çözün ve uzun rot bağlantısını gidebildiği kadar aşağıya doğru itin. Şimdi nominal değere ulaşılana kadar ayar cıvatasını döndürerek vidalayın. Sıkıştırma cıvatasını 45 Nm sıktıktan sonra değeri bir kez daha kontrol edin ve ayar cıvatasını 7 Nm ile tekrar sıkın.

Adım 4: Tekerlek kapanıklığı eğrisini kontrol edin

Araç şimdi tekrar indirilebilir ve dişli mil aşağı getirilebilir. Rot balans ayarı göstergesi tekerlek kapanıklığı eğrisini tekrar kontrol eder. İkinci kontrol sırasında ölçülen değerler kontrol değeri toleransları dahilindeyse ayarda sorun yok demektir. Ölçülen değerler kontrol değeri toleranslarının dışındaysa B2 (+60 mm) pozisyonunun tekrar ayarlanması gerekir.